جای پوستر خیابان است نه موزه/ به آینده گرافیک ایران امیدی ندارم

به گزارش خبرنگار مهر،‌ شب گذشته ششم اردیبهشت ماه مراسم افتتاحیه نمایشگاه پوسترهای مکتب لهستان در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) با حضور هنرمندان ایرانی و اعضای سفارت لهستان در ایران و با سخنرانی آیدین آغداشلو و ابراهیم حقیقی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم ایرج میرزاعلی‌خانی مدیر هنری و دبیر نمایشگاه پوستر مکتب لهستان گفت: نزدیک به 40 سال پیش مرتضی ممیز می‌گوید که موجی نو و جدید در هنر و در طراحی پوستر ایران راه افتاده و برای شاهد این جریان نیز چند اسم می‌آورد که همگی برگرفته و وامدار هنر خارج از ایران هستند. در اینجا از چند مکتب یاد می‌کند که این امر نشان می‌دهد خیلی از هنرمندان ایران وامدار مکتب لهستان هستند.

به گفته وی، طراحان ما علاقه‌مند به شیوه‌ای هستند که در آن تصویرسازی و نوع نوشتار مکتب لهستان زیاد دیده می‌شود.

وی به توجه به جنبه آموزشی این نمایشگاه اشاره کرد و گفت: بیش از اینکه عنصر نمایشگاهی این نمایشگاه مطرح باشد باید به آموزشی بودن آن اشاره کنیم و می‌طلبد که استادان گرافیک دانشگاه‌های ما کلاس‌های خود را در این مکان برگزار کنند تا دانشجویانشان بتوانند اصل یک کار خوب هنری را ببینند.

پوسترهای مکتب سوییس، آمریکا و چین هم می‌آیند

میرزاعلی‌خانی در پایان از برگزاری نمایشگاه‌های مکاتب دیگر هنر پوستر مانند مکتب سوییس، آمریکا و چین در آینده‌ای نزدیک خبر داد.

در ادامه لادن رضایی، ‌طراح پوستر و از مجریان برگزاری نمایشگاه پوسترهایی از مکتب لهستان نامه‌ای که "پیروت کنتوکسه"، پروفسور هنر لهستانی برایش به مناسبت برگزاری این نمایشگاه ارسال کرده بود، قرائت کرد که در آن به تبعات منفی تجاری‌سازی جهانی بر پوستر و آشفتگی‌های تصویری شهرها اشاره شده بود.

سید قاسم ناظمی، معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران سخنران بعدی این مراسم بود که به رسالت شهرداری تهران و موزه هنرهای دینی امام علی (ع) که وابسته به سازمان متبوعش است در قبال پوستر و هنر گرافیک خبر داد.

ناظمی گفت: پوستر رسانه‌ای است که مدیریت شهری و شهرها به آن نیاز مبرمی دارند علی رغم اینکه رسانه‌های زیاد دیگری هم وجود دارد ولی هیچ‌کدام مانند پوستر هنری ساده و عمیق نیستند.

وی افزود: همیشه ردپایی از حضور پوستر به عنوان یک رسانه در سطح شهر می‌بینیم که اگرچه برخی از آنها از شان و عیار هنری دور هستند ولی این هنر و رسانه همیشه پیام‌های زیادی به مردم منتقل می‌کند. موزه هنرهای دینی امام علی (ع) قدم‌های موثری در معرفی هنرمندان دیگر کشورها به هنرمندان و هنر ایران برداشته است و امیدواریم که این نمایشگاه شروع خوبی برای نمایشگاه‌های بعدی خارجی در این موزه باشد.

معاون هنری سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در پایان بیان کرد: در لهستان پوستر جایگاهی ویژه داشته و دارد و در سه دهه اخیر نیز هنرهای تجسمی در ایران پیشرفت زیادی کرده است و ما دوست داریم که این تبادلات هنری بین ما و لهستان ادامه یابد.

در ادامه یولیوس گویو، سفیر لهستان در ایران به روی صحنه رفت و گفت: نمی‌دانید که من چقدر خوشحالم که بهترین هنر لهستان یعنی طراحی پوستر را به ایرانیان عرضه می‌کنیم. ایران کشوری است که هنر پوستر در آن بهای زیادی دارد برای همین برای کشور ما بسیار مهم بود که این نمایشگاه در ایران برگزار شود.

وی پوستر را هنری مختصرگو دانست و بیان کرد: پوستر هنری مختصرگو است و در کمترین و کوتاه‌ترین زمان مفهوم خود را منتقل می‌کند. من تصور می‌کنم که هنر ایرانی نیز دوست دارد پیام خود را به صورت مختصر بیان و منتقل کند؛ به مانند آنچه پوستر انجام می‌دهد.

یولیوس گویو در پایان گفت: این یک فرصت عالی است که هنر ایران را با هنر لهستان آشنا کنیم و این نمایشگاه سعی دارد هر دو طرف را به هم بشناساند زیرا علی‌رغم اینکه ما مسافتی طولانی بین‌مان هست ولی از لحاظ فرهنگی به هم بسیار نزدیکیم.

ابراهیم حقیقی، استاد گرافیک و از طراحان به‌نام پوستر در ایران سخنران بعدی این مراسم بود که از اینکه پوسترها جای اصلی خود یعنی خیابان‌ها را رها کرده و به موزه‌ها آمده‌اند گلایه کرد.

در شهرهای ما جایی برای نمایش پوستر نیست

وی افزود: پوستر در حال از بین‌ رفتن است زیرا در شهرهای ما جایی برای نمایش آنها نیست. پوسترها به موزه‌ها رفته‌اند و به عنوان یک اثر هنری تک‌نسخه‌ای مطرح می‌شوند و این یعنی از بین رفتن کارکرد و کابرد پوستر.

وی ادامه داد: جای پوستر در موزه‌ها نیست بلکه باید به خیابان‌ها و دیوارهای شهر آویخته شود تا بتوان به حیات آن امیدوار بود وگرنه پوستری که به موزه می‌رود و در یک گالری به نمایش درمی‌آید نمی‌تواند خود را پوستر بنامد.

حقیقی در مورد چرایی تاثیر زیاد گرافیک ایران از طراحان لهستانی توضیح داد: لهستانی‌ها در رفتار هنری و طراحی خود آزادی دارند و همین آزادی در عمل است که به مذاق بسیاری از هنرمندان ایرانی خوش آمده است ولی نباید به دیگر مکاتب طراحی مانند مکتب چین، نیویورک و سوییس و تاثیر آنها بر هنر ایران بی‌توجه بود.

دیگر لازم نیست پوسترها جیغ بزنند

وی خاطرنشان کرد:‌ وسایل ارتباط جمعی بسیار زیاد شده است و دیگر لازم نیست پوستر بنا بر تعریف برخی جیغ بزند و امروز پوستر در گوشی‌ حرف می‌زند. دیگر قرار نیست پوسترها جیغ بزنند زیرا بیلبوردهای بزرگ تبلیغاتی کار خود را می‌کنند و پیام‌ها را که به هیچ‌وجه هم فرهنگی نیستند منتقل می‌کنند.

این طراح گرافیک به نسل جوان هنر ایران خرده گرفت و گفت: من همه کسانی که طراح گرافیک هستند هنرمند نمی‌دانم زیرا دیگر هنری نمانده است. اینها فقط کار کردن با یک سری نرم‌افزار را بلدند و دیگر هیچ. این موضوع را در کنار پوستری که به ذات تکثیر وابسته است و امروز دیگر تقریبا مرده بگذاریم می‌بینیم که دیگر نمی‌توان به آینده هنر گرافیک امیدوار بود.

وی بیان کرد: به شخصه معتقدم که پوسترهای موزه‌ای صرفا آموزنده هستند و ما هنرمندان گرافیست مانند شاعری که در ابتدای کار خود به کتاب‌های شعرای گذشته نیز باید رجوع کند به پوسترهای قدیمی باید بنگریم.

حقیقی در پایان گفت: سال‌های سال است که از طریق انجمن طراحان گرافیک به تمام شهرداران این سالها نامه نوشته و از آنها خواسته‌ایم که برای پوسترها در خیابان‌ها مکان‌هایی درست کننند ولی هیچوقت به نتیجه نرسیده‌ایم.